9 คุณประโยชน์ในชาดีต่อสุขภาพ

ชา  นับได้ว่าเป็นเครื่องดื่มที่ทรงตำนาน มีประวัติจากดินแดนตะวันออกสู่ตะวันตก  จากแนวโน้มและสถานการณ์การดื่มชาทั่วโลกยังได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้น เพราะนอกจาก รสชาติ กลิ่น คุณลักษณะเฉพาะของชาที่เชิญชวนให้ผู้คนเข้ามาลิ้มลองอย่างต่อเนื่องแล้ว ยังบวกกับแนวโน้มในปัจจุบัน ผู้คนหันมาใส่ใจดูแลสุขภาพมากยิ่งขึ้น และชานับได้ว่าเป็นหนึ่งในเครื่องดื่มด้านสุขภาพที่อุดมไปด้วยคุณประโยชน์

9 คุณประโยชน์ใน ชา ที่ดีต่อสุขภาพ มีดังนี้

ชา กับโรคมะเร็ง (Tea protects against cancer) สารคาเทชิน Catechins ซึ่งออกฤทธิ์ต้านมะเร็งที่สำคัญคือ EGCG (Epigallocatechin gallate) ดังนั้นการดื่มชาเป็นประจำจะสามารถช่วยลดอัตราการเกิดมะเร็จที่อวัยวะต่างๆเช่น มะเร็งผิวหนัง มะเร็งลำไส้เล็ก มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งปอด มะเร็งตับอ่อน มะเร็งเต้านม เป็นต้น สารคาเทชิน Catechins พบมากในชาเขียว ซึ่งทำให้เกิดความขมและฝาด

ชากับโรคหัวใจ (Tea reduces the risk of heart disease) คาเทชิน (Catechins) ช่วยลดการเกร็งของเลือดฝอย ลดการเกิด ตะกอนในเส้นเลือดฝอย ช่วยลดความเสี่ยงของโรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย จากการขาดเลือดซึ่งเป็นต้นเหตุของการเป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต จากเส้นเลอืดตีบตัน นอกจากนี้ EGCG (Epigallocatechin gallate) ยังช่วยลดการเกิดออกซิเดชันของโคเลสเตอรอล การลดการสะสมและหรือการสร้างตะกอนในเส้นเลือดจากโคเลสเตอรอลนั้น จึงเป็นการลดการเกิดเส้นเลือดแข็งตัวตีบตัน จึงช่วยลดความเสี่ยงของการเป็น โรคเส้นเลือดหัวใจตีบ

ชากับโรคเบาหวาน (Tea may help to prevent diabetes) สารโพลิฟีนอล (Polyphenols) ในชาช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด โดยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์อะไมเลส ในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งเป็นเอนไซม์นั้นทำหน้าที่ในการย่อยแป้ง คาเทชิน (Catechins) ช่วยยับยั้งการทำของเอนไซม์อะไมเลสทั งในน้ำลายและลำไส้ ทำห้แป้งถูกย่อยได้ช้าลง จึงช่วยให้การเพิ่มของน้ำตาลในเลือดเป็นไปแบบช้าๆ

ชากับการต้านอนุมูลอิสระ (Tea as an Antioxidant) ในชาประกอบด้วยสารต้านอนุมูลอิสระประเภทฟลาโวนอยด์ (flavanols) ที่ทรงพลังหลายชนิด โดยเฉพาะสาร EGCG (Epigallocatechin gallate) ซึ่งมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูงมาก โดยมีประสิทธิภาพมากกว่าวิตามินซีและวิตามินอีประมาณ 25-100 เท่า ซึ่งคาเทชินเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่สามารถจับกับอนุมูลอิสระที่เป็นสาเหตุของโรคหลายชนิด เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ และภาวะ ไขมันในเลือดสูงเป็นต้น จึงช่วยลดอัตราเสี่ยงในการเป็นโรคเหล่านี้

ชากับสุขภาพช่องปาก (Tea protects your oral cavity) สารโพลิฟีนอล (Polyphenols) ในชาช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียในช่องปาก  ซึ่งมีทั้งแบคทีเรีย Porphyromonas gingivilis เป็นแบคทีเรียนี้ทำให้เกิดโรค ซึ่งมันก่อตัวเป็นโคโลนีสีดำบนวุ้นเลือด มันถูกพบในช่องปากซึ่งมันเกี่ยวข้องในโรคปริทันต์  และแบคทีเรียสเตร็พโตคอคคัส มิวแทนส์  (Stretococcus mutans) พบโดยทั่วไปในช่องปาก และเป็นสาเหตุของฟันผุ   คาเทชินยังช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์อะไมเลส ในน้ำลายที่ทำให้มีปรมิาณกลูโคสและมอลโตสน้อยลง  เป็นการลดปริมาณอาหารของแบคทีเรยีที่ทำให้เกิดฟันผุ นอกจากนี้คาเทชินยังช่วยเคลือบฟันให้แข็งแรง ป้องกันฟันผุ

ชากับโรคอุจจาระร่วง (Tea for diarrhea) Polyphenols มีคุณสมบัติในการต้านเชื้อแบคทีเรีย เชื่อกันว่า Polyphenols สามารถทำลายเยื่อหมุ้เซลล์ของแบคทเรีย การดื่มชาสามารถใช้ รักษาโรคอุจจาระร่วงได้ และสามารถฆ่าสปอร์ของคลอสทริเดียม โบทูลินัม Clostridium botulinum ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคอาหารเป็นพิษ และยังสามารถฆ่าแบคทีเรยีที่ทนความร้อน เช่น Bacillus subtilis, B. cereus, VibrioparahaemolyticusและC.perfringens

ชากับโรคอ้วน (Tea and obesity) ในชาประกอบด้วยสารสำคัญเรียกว่า โพลิฟีนอล (Polyphenols) ซึ่งมีความสามารถยับยั้งเอนไซม์ Catechol-Omethyl transferase จึงช่วยกระตุ้นการสร้างความร้อนของร่างกาย มีส่วนช่วยเผาผลาญพลังงานและช่วยจัดการกับโรคอ้วน ทอีกทั้งยังมีคุณณสมบัติในการชะลอการปลอ่ยกลูโคส (Glucose) สู่กระแสเลือด ทำให้ช่วยชะลอการสร้างอินซูลิน (Insulin) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ส่งเสริมให้ร่างกายสะสมไขมัน  ร่างกายจึงเผาผลาญไขมันแทนที่จะสะสมไขมัน

ชากับการผ่อนคลายของระบบประสาท (Tea for relaxation)  แอล-ธีอะนีน L-Theanine ในชาเป็นสารสำคัญซึ่งสร้างสภาวะผ่อนคลายอย่างล้ำลึก  แอล-ธีอะนีน ออกฤทธิ์กับระบบประสาท ส่วนกลาง ช่วยให้สมองปลดปลอ่ยคลื่นสมองอลัฟา (Alpha Brain Wave) มาก ขึ้นและลดการปลดปล่อยคลื่นสมองเบต้า (Beta Brain Wave) ลง ทำให้ช่วย ผ่อนคลาย (Relaxation) และลดความเครียด เป็นการส่งเสริมให้การมีสมาธิ มีจิตใจที่สงบ  ไม่หงดุหงิดง่าย ลำดับความคิดเป็นระบบระเบียบมากขึ้น ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการทำงานดีขึ้น

ชากับโรคสมองเสื่อม แอล-ธีอะนีน L-Theanine ในชาสามารถปกป้องเซลล์ประสาทได้ แอล-ธีอะนีนอาจป้องกันกลูตาเมตซึ่งเป็นสารเคมีสำคัญในสมองที่เป็นพิษ ความเป็นพิษต่อระบบประสาทที่เกิดจากกลูตาเมต เป็นสาเหตุสำคัญของโรคสมองเสื่อม ผู้ที่เป็นโรคสมองเสื่อมจะทุกข์ทรมานจากอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง นอกจากนี้สารต้านอนุมูลอิสระในชา superoxide Dismutase (SOD) และ glutathione peroxidase (GPx) ในสมองส่วน hippocampus มากกว่าเกิดจากสารคาเฟอีนที่มีฤทธิ์ในการกระตุ้นประสาท

บทความที่น่าสนใจ

สารอาหารสำคัญ สรรพคุณและประโยชน์ของชาเขียว

ขอขอบคุณข้อมูล ภญ.ศิรินภา เซี่ยงหลิว กองการแพทย์ทางเลือก

วารสารเทคโนโลยีการอาหาร มหาวิทยาลัยสยาม ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 มิถุนายน 2548- พฤษภาคม 2549